De naweeën van het Newtowndrama

  1. Op vrijdag 14 december 2012 richtte de twintigjarige Adam Lanza een waar bloedbad aan op de Sandy Hook Elementary School in het Amerikaanse stadje Newtown, Connecticut. In de basisschool bracht hij twintig kinderen en zes volwassenen om het leven, alvorens hij er zelfmoord pleegde. Vlak voordat hij naar de schoolgebouwen trok, vermoordde hij thuis zijn moeder en nam hij vier van haar wapens mee. De naweeën van het drama zijn nog steeds voelbaar.

    .

    De moorddadige raid van Adam Lanza liet niemand onberoerd. Sociale netwerksites zoals Twitter en Facebook werden na de ramp overspoeld door uitingen van verdriet, ongeloof en medeleven.

    .

  2. SalenaBeana
    My heart goes out to the 27 dead souls that were shot in an elementry school this morning in newtown. What’s wrong with this world?
  3. KLong22492
    At a loss for words. That doesn’t happen often. Newtown, you’re in my thoughts. I hope you can pick up the pieces from this tragedy.
  4. DrPhil
    Thoughts and prayers go out to the families of the victims of the Sandy Hook Elementary School shooting. bitly.com/DrPhilarticle
  5. eliodirupo
    #Connecticut Geen woorden kunnen de woede, het verdriet en de verontwaardiging beschrijven…
  6. Naar aanleiding van de schietpartij in Newtown laaide in de VS het debat over een strengere wapenwet opnieuw hoog op. Het is immers de vierde keer sinds Barack Obama in 2008 president werd, dat een dergelijk incident plaatsvindt. Hoewel het een politiek gevoelig onderwerp is, liet president Obama het niet na om zondag 16 december 2012 tijdens een wake ter nagedachtenis van de slachtoffers te benadrukken dat hij er alles aan zal doen om zulke tragedies in de toekomst te vermijden.

    .

    Tijdens zijn emotionele speech zei hij onder meer het volgende: “Hebben wij soms een andere keuze? We kunnen niet aanvaarden dat gebeurtenissen als deze normaal zijn. Durven wij echt te zeggen dat wij machteloos staan tegenover zoveel bloedvergieten? Dat het politiek te moeilijk is? Zijn wij bereid om te verklaren dat het geweld dat onze kinderen jaar na jaar treft, de tol is die wij voor onze vrijheid betalen?” Met die woorden leek Obama indirect op een verstrenging van de wapenwet te doelen.

    .

  7. Obama Speech at Memorial for Victims of School Shooting – Newtown, Connecticut- FULL
  8. Terwijl de New Yorkse burgemeester Michael Bloomberg, samen met andere voorstanders van een striktere wapenwet, elke gelegenheid benut om een wetsaanpassing te eisen, bleef het in het kamp van de Amerikaanse wapenlobby opvallend stil na het Newtowndrama. Zo wenste de National Rifle Association in eerste instantie helemaal niet te reageren op het incident. De organisatie haalde zelfs tijdelijk haar Facebookpagina offline om een overvloed aan negatieve reacties te vermijden. Slechts een dag voor de tragedie verkondigde ze via Twitter nog trots dat ruim 1,7 miljoen mensen de Facebookpagina geliket hadden.

    .

  9. Did you hear? Our #facebook page reached 1.7 million “likes” today! Thanks for being a friend! #NRA http://pic.twitter.com/Dxni9hsv
  10. Pas vier dagen na de raid in de Sandy Hook basisschool doorbrak de NRA de stilte, naar eigen zeggen om de families van de slachtoffers de kans te geven om te rouwen. De machtige wapenlobby verklaarde geschokt te zijn door de zinloze moorden en te willen helpen om te voorkomen dat zoiets nog eens kan gebeuren.

    .

    Larry Pratt, voorzitter van de Gun Owners of America, zat echter niet verlegen om een controversiële reactie. Volgens hem zijn het de voorstanders van een strengere wapenwet die bloed aan hun handen hebben. Hij is van mening dat het dodental beperkt had kunnen blijven als leerkrachten en stafleden zelf wapens zouden mogen dragen en roept op om het wapenverbod in de buurt van scholen op te heffen.

    .

  11. Exact een week na het incident plaatste de organisatie Mayors Against Illegal Guns een aangrijpende clip op YouTube, waarin bekende Amerikaanse sterren president Obama en het Congres vragen om actie te ondernemen en wapengeweld een halt toe te roepen voordat er nog meer slachtoffers vallen. De video kadert in de Demand a Plan-campagne van de organisatie, die ondertussen door meer dan achthonderd burgemeesters in de VS gesteund wordt.

    .

  12. De campagne probeert eveneens zo veel mogelijk getuigenissen te verzamelen van mensen wiens leven voorgoed veranderd is door een schietpartij. Op die manier willen de Mayors Against Illegal Guns de problematiek aankaarten en een stem geven aan de nabestaanden van de vierendertig Amerikanen die dagelijks het leven laten door wapengeweld. Tracey Lane is een van hen: zij verloor haar zoon Jarett tijdens de raid aan de Virginia Tech universiteit in 2007, waarbij een geesteszieke schutter tweeëndertig onschuldige slachtoffers maakte.

    .

  13. Het publieke debat dat in de nasleep van het Newtowndrama woedde, draaide naast de wapenwetgeving ook rond de gezondheidszorg in de Verenigde Staten.

  14. karenjhatch
    @WNYC the story is about mourning for #Newtown, and thinking about funding for #mentalhealth programs and STRONG #guncontrol. Simultaneously
  15. MrWiza
    @WNYC Why does it take a tragedy to bring a community together? Tighter communities might provide support for those feeling isolated & angry
  16. LaurenLavittNYC
    @WNYC we need to have conversations about gun control, de-stigmatizing mental health and how 2 proceed on both fronts. #neveragain
  17. Zo stuurde Liza Long, een Amerikaanse moeder die onder het pseudoniem The Anarchist Soccer Mom blogt, vlak na de schietpartij in Newtown een opmerkelijke post de wereld in, waarin ze meer aandacht voor psychische aandoeningen vroeg. “Na opnieuw een gruwelijke nationale tragedie is het gemakkelijk om over wapens te praten. Maar het is tijd om te praten over mentale ziektes.”

    .

  18. “Ik heb een zoon die psychisch ziek is. Ik houd van mijn zoon, maar hij jaagt me veel angst aan”, schrijft Long. “Ik deel dit verhaal omdat ik de moeder ben van Adam Lanza. Ik ben de moeder van Dylan Klebold en van Eric Harris. Ik ben de moeder van James Holmes. Ik ben de moeder van Jared Loughner. Ik ben de moeder van Seung-Hui Cho. Deze jongens, en hun moeders, hebben hulp nodig.”

    .

    Op 22 december 2012 verscheen er op The Daily Beast, de website van Newsweek, een gelijkaardig stuk met als titel ‘I was Adam Lanza’. Het artikel werd geschreven door een jongen man die zich naar eigen zeggen kan inbeelden hoe de schutter zich gevoeld moet hebben, omdat hij in het verleden zelf af te rekenen kreeg met soortgelijke psychische problemen. “The rest of the world has reacted to the idea of such a child with horror and incomprehension. I sympathize with the horror. I can only wish that I shared the incomprehension. I understand, intimately, how Liza Long’s son feels. I was like him.” De anonieme schrijver hoopt met zijn verhaal de Amerikaanse maatschappij wakker te kunnen schudden en het belang van gepaste psychische begeleiding te onderstrepen.

    .

Is een inclusieve samenleving nog te exclusief?

Zichzelf zijn en vrij, kan dat nog vandaag? De vraag werd de afgelopen dagen maar al te vaak opgeworpen. Meest recentelijk naar aanleiding van de brutale verkrachting van een HUB-student die na zijn doop verkleed als vrouw naar huis wandelde, maar eerder evenzeer na de opzienbarende documentaire Femme de la rue van filmstudente Sofie Peeters en de Volt-reportage over homohaat in Antwerpen. Een relevante vraag die zeker gesteld moet worden, op voorwaarde dat men ook verder durft te kijken. Een jongeman die door twee allochtone jongeren wordt bestolen en aangerand, is an sich een verontrustend voorval en hoort de media al veel vroeger te beroeren dan pas wanneer de – weliswaar opvallende – reactie van de Hogeschool-Universiteit van Brussel een maand later bekend geraakt.

Want hoewel de feiten al dateren van 15 oktober, pikte de pers het verhaal pas eind november massaal op. Niet omdat de spraakmakende gemeente zich plots genoodzaakt voelde om uit te spitten wat er precies in onze samenleving broeit dat zoiets kan gebeuren. Nee, wel omdat studentenbegeleider Marc Ophalvens dan in naam van de HUB verklaarde dat de school haar studentenkringen onmiddellijk na het incident had aangeraden om mannen tijdens dopen voorlopig geen dameskledij meer te laten dragen. “Want bepaalde groepen ervaren dat als provocerend.” Geen verbod maar een goedbedoeld advies van een bezorgde huisvader die op een gefundeerde manier aan risico-inschatting doet.

Maar zo werd die boodschap niet door iedereen geïnterpreteerd. Het publieke debat barstte los en de laatste week liepen radiouitzendingen, krantenpagina’s en praatprogramma’s op tv over van verontwaardiging. Ann Brusseel sprak in Volt over het onterecht culpabiliseren van het slachtoffer en ook Bruno De Lille nam in menig interview een duidelijk standpunt in: een dergelijke vestimentaire richtlijn is een inbreuk op de eigen identiteit en een knieval voor de macht op straat. Ongeoorloofd, want iedereen heeft het recht om in de publieke ruimte ongestoord zichzelf te zijn. En als het van Els De Pauw afhing, kwam er onmiddellijk een stilettomars om duidelijk te maken dat men aan die fundamentele vrijheid nooit raken mag.

In de marge van die verhitte reacties krijgen nuancering en diepgang gelukkig ook wat plaats. Dat niet een bepaalde afkomst of nationaliteit aan de oorsprong ligt van het probleem, maar de socio-economische ongelijkheid zeker meespeelt, wordt onder andere door Bleri Lleshi terecht aangekaart. En dat grensoverschrijdend gedrag consequent bestraft moet worden, klopt eveneens. Maar daar blijft het voorlopig helaas bij: het probleem erkennen. Het agressieve en asociale gedrag wordt door de regering weliswaar afgekeurd, maar aan de wortels wordt nog niet geraakt. Een federaal actieplan ontbreekt en de inbreng van allochtonen in de maatschappelijke discussie blijft – al dan niet bewust – tot een minimum beperkt.

Zou het niet beter zijn als eerst daaraan wordt gewerkt? Als er bruggen worden gebouwd tussen de Vlaamse en de “vreemde” gemeenschap in plaats van bij elk soortgelijk incident met getrokken messen tegenover elkaar te gaan staan? Zodat het geen debat wordt over beknotte vrijheden of aanslagen op onze identiteit, maar een afwijzen van inbreuken op gedeelde sociale regels.

Of heeft Marc Hooghe gelijk en zijn we nog niet klaar voor een dergelijke inclusieve samenleving?

Time flies

Ze had het gezien op Zomergasten en stond erop dat ik er ook even naar keek: Brigitte Kaandorp die ‘ik heb een heel zwaar leven’ zingt. Wat kunnen moeders soms subtiel zijn, zeker als ze over een digicorder vol archiefbeelden beschikken.

Het liedje van de Nederlandse cabaretière duurt nauwelijks drie minuten, maar het hielp meteen om de boel wat te relativeren. En dat was nodig: de afgelopen weken liep ik nogal verloren in mijn nieuwe leven. Nu alles snel-snel-snel moet gaan en de druk om te presteren hoger ligt dan ooit, lijkt er geen tijd meer te zijn om de adem in te houden, even achterover te leunen om wat afstand te creëren, laat staan om eens te vallen en weer op te staan. Het is rennen geblazen en springen, vliegen, duiken en altijd maar weer doorgaan…

De aspirant-journalisten die me omringen, hebben die snelheid schijnbaar al onder de knie. Ad rem zijn ze, woordengoochelaars met een vlotte pen. Een blogbericht hier, een scherpzinnige politieke analyse daar en ginds nog een kort krantenstuk – kop, intro, wat feiten en een onderschrift – hup, zij hebben het al klaar. Ik ben nog niet bedreven in dat vingervlugge werk. Het liefst wil ik persoonlijke verhalen brengen, die dieper gaan en raken. Maar waar vind ik daarvoor in godsnaam nog de tijd?

Dus als ik vandaag almachtig was, zou ik geen oorlogen beslechten, crisissen bezweren of ecologische voetafdrukken gaan verkleinen, maar zoomde ik even in op mijn eigen voetstap en hoe die tegenwoordig wankelt. Bovenaan mijn zelfzuchtige agenda zou dan het lengen van de dagen prijken. Een etmaal van dertig uren als nieuwe wetmatigheid: vaarwel gejaagdheid, welkom tijd om na te denken over wie ik ben en wat ik wil bereiken.

Maar hé, leg ik daar nu niet de vinger op de wonde, is dat niet net de ziekte van de tijd? Lopen tegenwoordig niet steeds meer mensen in zichzelf verloren? Timemanagementworkshops, stressreductiecoaches en antiburn-outyoga zijn al lang geen modewoorden meer. Leven in een wereld waarin time niet langer ‘tijd’ betekent maar money is geworden, is voor anderen blijkbaar ook soms zwaar. Mindful zijn en zen, dat is tegenwoordig het devies, het verlangen naar geluk het eeuwig streven. Maar wie bereikt dat ooit?

Als ik de tijd vloeibaar maken kon, waren velen daar dus bij gebaat. Het persoonlijke blijkt ook nu weer politiek (zoals de feministen in de jaren zestig al begrepen). En misschien raken zo de wereldproblemen ook nog opgelost? In plaats van gewoon maar voorwaarts te gaan stormen, kunnen de echte leiders dan bewust afstand creëren, kritisch zijn, twijfel de ruimte geven en reflectie wat meer tijd.

En als dat niet lukt, wens ik iedereen een moeder toe met een grappig gestoord lied op de digicorder. Want humor kan de wereld redden – of alleszins toch mij.

Brigitte, waar ben je?

Bedankt voor uw begrip

Een november, dodendag. Donkere wolken pakken samen boven een Limburgs kerkhof, waar honderden mensen regen en wind trotseren om chrysanten op een graf te leggen, waar ze stilstaan bij wat voorgoed voorbij is, nadenken over vergankelijkheid… Maar liefst niet te lang, het lijkt hen aan te zien dat de vlaai al aangesneden op tafel staat, dat er straks koffie geschonken wordt en het leven weer zijn gewone gang zal gaan.

De ingang van het kerkhof is met dranghekken afgezet. Een nog nauwelijks leesbare tekst wappert eigenzinnig – het hemelwater heeft de letters verzadigd en doet de dunne reepjes kleefband bijna scheuren: Voor het goede verloop wordt de parking op Allerheiligen en Allerzielen enkel als doorgang gebruikt. Bedankt voor uw begrip. De trechtervormige hekkenconstructie leidt de bezoekers in kleine groepen naar het kerkhof. Overal paraplu’s, de meeste zwart, maar hier en daar toch ook gekleurde of geruite boeien. Ze deinen op het ritme van ingehouden tred in zompig gras en schudden af en toe de regen van zich af.

In het midden van het kerkhof staat een forse eik. Daaronder een handvol mensen, in een halve cirkel om een graf, schouder tegen schouder, de kragen hoog opgestoken. De striemende regen deert hen niet, een kind buigt voorover met een pot chrysanten. Een beetje knullig, de pot valt om. Twee handen helpen oma overeind die de schade heeft kunnen beperken: drie geknakte witte bollen worden naast de noveenkaars gelegd. En dan gebed. Geprevelde Weesgegroetjes, weinig synchrone kruistekens en God die om eeuwige rust en licht wordt verzocht. Warrige woorden weven zich om novembergedachten en nog levende herinneringen. Taal fluistert tussen wat was, is en nog zal komen. En dan op weg naar het volgende graf, in processie, de chrysantenvandaal ver voorop…

De grindpaadjes leiden hen naar meer gebed en ingetogenheid. Samen op zoek naar andere geliefden, namen en getallen met een bloedband in arduin gegrift. Weer stilstaan, bidden en gedenken, tot bij het laatste graf. En dan is het groepje plots verdwenen. Alleen hun stemmen galmen nog over de kerkhofmuur, ze klinken naar koffie en gebak.

Een gemeentewerker kijkt verveeld op, schudt zijn hoofd en doet dan voort waarmee hij bezig was: herfstbladeren op een hoopje vegen, in alle stilte.

Is Leuven klaar voor groen verkeer?

Volgens De Tijd zijn 10% van alle verkochte fietsen in België momenteel al elektrisch aangedreven, bij de wagens zou het over amper 0,1% gaan. Leuven, dat tegen 2030 een klimaatneutrale stad wil worden, liet op 8 augustus 2012 alvast vier groene oplaadpunten activeren door distributienetbeheerder Eandis en EVA (Elektrische Voertuigen in Actie). Maar wat betekenen die palen ruim twee maanden later voor de doorsnee Leuvenaar?

Nooit opgevallen

Meer dan de helft van de aangesproken voorbijgangers in de Tiensestraat, waar tegenwoordig zes fietsen en twee wagens tegelijkertijd opgeladen kunnen worden, kijkt verbaasd op van die vraag. Etienne VL., drieënvijftig jaar en een rasechte Leuvenaar, schudt zijn hoofd. “Het is goed dat u me aanspreekt, anders zou ik niet eens geweten hebben dat hier zulke palen stonden”, antwoordt hij. “Ik woon nochtans vlakbij maar ze zijn me eigenlijk nog nooit opgevallen. Ik zou niet weten wat ze hier staan te doen en het wordt ook nergens duidelijk aangegeven.”

Wanneer hij verneemt dat de palen groene stroom leveren voor elektrische voertuigen, lacht Etienne hartelijk. “Dat weten we dan ook alweer. Maar ik vind het wel jammer dat ik er nog nooit eerder iets over gehoord heb. Ik vrees dat men niet genoeg reclame heeft gemaakt voor dit project.” Ook zeven andere stadsgenoten twijfelen: “Ik heb me al verschillende keren afgevraagd waarvoor die palen precies dienen”, bekent iemand. “Kan je hier geen elektrische fietsen huren?”, gokt een ander.

Toekomstgerichte investering…

De passanten die wel op de hoogte zijn van het initiatief, lijken zich nagenoeg allemaal aan te sluiten bij het standpunt van de schepen van Duurzame Ontwikkeling en projectbezieler Mohamed Ridouani (SP.A). Ook zij menen immers dat investeren in elektrische voertuigen op termijn onvermijdelijk zal worden. “Dit is een goede zaak, want in de toekomst zullen er zeker en vast veel mensen zijn die dat gebruiken. Anders kan dat hier niet blijven draaien, hoor!”, gebaart de gepensioneerde Hugo V. overtuigd. Samen met hem trekken nog zes anderen de toekomstkaart. Studente Esther S., die wekelijks in het aangrenzende café Lapaz tapt, is een van hen, maar zij nuanceert wel onmiddellijk: “We hebben in de zomer van dichtbij meegemaakt hoe alles geïnstalleerd werd en iedereen is toen gaan kijken, maar voor de rest heb ik daar eigenlijk nog nooit iemand gezien. Dus als de stad wil dat dit een succesverhaal wordt, zal ze toch een betere sensibiliseringscampagne moeten uitdenken.”

… of pure geldverspilling?

De enige non-believer van de dag is tegelijk ook de trotse eigenaar van een elektrische fiets. “Dit project is pure geldverspilling”, vindt Marc C. uit Oud-Heverlee. “Tegenwoordig kan elke fiets zonder problemen afstanden tussen de zestig en de honderd kilometer overbruggen. Je zou echt al van ver moeten komen om de batterij helemaal leeg te rijden. Zelf ‘tank’ ik gewoon thuis en vertrek ik altijd met een volle batterij; dat geeft nooit problemen.” En hij besluit: “De stad had het geld beter in iets anders geïnvesteerd. Ik heb het gevoel dat deze plek de afgelopen twee maanden alleen maar als stalplaats voor normale fietsen werd gebruikt. Leuven is er gewoon nog niet klaar voor.”